KIŞ AYLARINDA BUNALIM TAKILMAYIN

Özellikle kuzey yarım kürede kış aylarında hemen hemen üç kişiden birinde "kış bunalımı" görülebiliyor. İşte bu yüzden bazı günler kendimizi daha isteksiz, daha az enerjik hissetmemiz normaldir. Ancak bu durum en az 2 hafta boyunca her gün devam ediyorsa, kişi normalde yapmayı sevdiği aktivitelere dair motivasyon hissedemiyorsa ve hayattan zevk alamama gibi şikayetler yılın hep aynı döneminde (özellikle kış aylarında) oluyorsa bir ruh sağlığı uzmanı veya uzman klinik psikologla görüşülmesi uygun olacaktır. Daha karanlık ve bulutlu günlerin artmasıyla insanların, güneş ışınlarıyla temasının azaldığı, havaların soğuması ve günlerin giderek kısalmasıyla isteksiz ve keyifsiz hissedilmeye başlandığı, "kış bunalımı" veya "kış hüznü (winter blues)" olarak bilinen bu durumun, genellikle kasım aylarında başladığı ve kış mevsimi sona erene kadar devam edebiliyor.

Gün ışığının ayrıca uyku-uyanıklık döngümüzü etkileyen içsel saatimiz (sirkadyen ritmimiz) üzerinde de etkisi vardır. Bu ritmi dengede tutabilmek için hafta boyunca aynı zamanda yatıp aynı zamanda kalkmaya gayret etmek, yemek düzeninde de benzer bir düzeni gözetmek önemlidir. Kış bunalımında/hüznünde kış ayları boyunca hissedilen üzüntü ve kimi zaman sıkıntı hali daha belirgindir. Üzüntü, keyifsizlik gibi hislerle baş etmek için alkole yönelmemek de bu ritmin dengede kalabilmesi bakımından yapılabilecekler arasında. Alkol, sinir sistemi üzerinde baskılayıcı bir etkiye sahip olduğundan alkol alındıktan bir süre sonra daha kötü hissedebiliriz. Ayrıca, uyku kalitesini de düşürdüğünden alkol alındıktan sonraki günlerde (alınan alkolün miktarına da bağlı olarak) gün boyu uyku ihtiyacı olabilir. Uykuya dalmakta zorluk ile uyku düzenindeki değişiklik, sabahları yataktan çıkmakta da zorluğa dönüşebilir. Kış bunalımı yaşarken, kişi kendisini keyifsiz hissetse dahi yapması gereken gündelik işlerini, kimi zaman zor da olsa tamamlayabildiğinde hissedilen memnuniyet psikolojik gücün yeniden kazanılması sürecinde önemlidir.

Kış bunalımı yaşayan kişilerin genellikle geceleri uykuya dalmakta zorluk çektiklerini, iştahlarında değişim olabildiğini, yoğun karbonhidrat içeren çikolata, makarna, pasta gibi besinlere yönelme eğilimleri bulunduğunu ve kilo alımı yaşayabildiklerini, ayrıca devamlı yorgun hissetmekten ve enerjilerinin düşük olduğundan da bahsedebiliriz.

Kış bunalımıyla baş etmek için öneriler:

1. En önemlisi, yaşam düzeninize dikkat etmelisiniz. 

2. Sirkadyen ritmin dengesini korumak için aynı saatte yatıp aynı saatlerde kalkmaya gayret etmek, düzenli ve dengeli beslenme ilk akla gelenler olacaktır. 

3. Olabildiğince güneş ışığı almaya çalışmak, düzenli egzersiz yapmak, gün içinde hareket etmenizi sebep olacak şeyler oluşturmak, örneğin köpeğinizi gezdirmek veya bulaşıkları makineye kaldırırken veya bulaşıkları yıkarken müzik dinleyip dans etmek, kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır. 

4. Sevdiğiniz, yanında rahat hissettiğiniz insanlarla vakit geçirmek, en azından buna gayret etmek de ruh haliniz üzerinde olumlu bir etki uyandıracaktır. 

5. Yaşam düzeninizde yaptığınız değişiklikleri sürdürebilmeniz için size iyi gelen şeylerin neler olduğu üzerine düşünmeniz de farklı günlerde farklı denemeler yapabilmeniz için olanak sağlayacaktır. 

6. Bazı günler kendimizi daha isteksiz, daha az enerjik hissetmemiz normaldir. 

7. Kış Hüznü veya bunalımı en az 2 hafta boyunca her gün devam ediyorsa, kişi normalde yapmayı sevdiği aktivitelere dair motivasyon hissedemiyorsa ve hayattan zevk alamama gibi şikayetler yılın hep aynı döneminde (özellikle kış aylarında) oluyorsa bir uzman klinik psikolog, psikoterapist veya ruh sağlığı uzmanıyla görüşülmesi uygun olacaktır.